مقدمه
با توجه به تفاوت میان نوع تولیدات کشورهای مختلف، بسیاری از کشورها برای رفع نیازهای مردم خود نسبت به واردات کالا از دیگر کشورها اقدام می‌کنند. این موضوع سبب می‌شود تا کشورهای فعال در تولید کالاهای پرکاربرد از درآمد بالایی برخوردار شده و بتوانند با درآمد حاصل از تجارت بین المللی، به پیشرفت کشور خود کمک کنند.
امروزه با افزایش میزان مراودات تجاری ایران با دیگر کشورها، بازرگانان فراوانی به صادرات و واردات مشغولند. به همین خاطر قوانین فراوانی در این مسیر وضع شده است. قوانین وضع شده در این مسیر تبصره‌های فراوانی دارد که رعایت تمامی این موارد از واجبات ترخیص کالا از گمرک می‌باشد و در صورتی که این قوانین رعایت نشود، تخلفات گمرکی رخ داده است. در ادامه به بررسی چیستی گمرک و تخلفات گمرکی می‌پردازیم.
همه‌چیز درباره گمرک
گمرک یکی از اصلی‌ترین مراجع تجارت بین المللی است که وظیفه قانون گذاری و مجری قانون بودن در زمینه تجارت بین المللی را داراست. این مرجع قانونی در تلاش است تا با نظارت بر تمامی بخش‌های مراودات تجاری، میزان تخلفات و قاچاق کالا را به حداقل برساند. به طور کلی می‌توان از وظایف گمرک به موارد زیر اشاره کرد.
- نظارت بر مراودات تجاری جهت تبیین حق و حقوق مکلفان
- دریافت اظهارنامه کالا جهت ایجاد تخفیفات و معافیت‌های گمرکی
- تعیین محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها جهت ایجاد فضای امن
- نظارت بر روند کار جهت رعایت تمامی قوانین توسط بازرگان
حال که با چیستی و وظایف گمرک آشنا شدید بهتر است با روال کار گمرک نیز آشنا شوید. گمرک با دریافت کالا از بازرگان و نگهداری از آن در تلاش است تا بازرگان با رعایت تمامی قوانین نسبت به اخذ مجوزهای لازم اقدام کند.این موضوع سبب می‌شود تا محموله تا زمانی که تمامی روال قانونی ترخیص کالا طی نشود، در گمرک باقی بماند. از مهم‌ترین نکاتی که بازرگانان باید در رابطه با گمرک بدانند، روند ترخیص کالا از گمرک است.
ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین مراحل تجارت بین المللی است که بسیاری از بازرگانان از این مرحله واهمه دارند. قوانین و تبصره‌های موجود در این مرحله به حدی است که بسیاری از تاجران برای این بخش از شرکت‌های ترخیص کالا کمک می‌گیرند. شرکت‌های ترخیص کالا با استفاده از ترخیص کاران معتبر و با سابقه در تلاشند تا با در نظر گرفتن تمامی قوانین و تبصره‌ها به بهترین شکل نسبت به ترخیص محموله شما از گمرک اقدام کنند. اهمیت استفاده از ترخیص کار برای ترخیص کالا زمانی مشخص می‌شود که بدانید که کوچکترین اشتباه یا بی توجهی در این مرحله می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به تاجر وارد کند. پس باید برای ترخیص کالا از گمرک از شرکت‌های ترخیص کالا کمک گرفت.
بسیار از افراد ترخیص کالا از گمرک را به عنوان مهم‌ترین و زمانبرترین بخش‌های تجارت بین المللی می‌شناسند. ترخیص کالا از گمرک در مفهوم به معنای دریافت مجوزهای لازم جهت واردات کالا به کشور و صادرات کالا از کشور است. این فرآیند، ضوابط مخصوص به خود را دار که این مرحله را به مرحله‌ای سخت و پیچیده تبدیل می‌کند. در آن باید در ابتدا تمامی اطلاعات محموله کشف و ثبت شده و در ادامه مجوزهای لازم جهت جابجایی محموله از گمرک گرفته شود.
از مهم‌ترین نکات در حین ترخیص کالا از گمرک می‌توان به پرداخت تعرفه، مالیات، حق انبارداری و .. اشاره کرد اما مهم‌ترین کاری که باید برای ترخیص کالا از گمرک انجام دهید، گرفتن مجوزهای لازم جهت ترخیص کالا از مراجع مربوطه است. این مرحله از سختی فراوانی برخوردار است به همین دلیل امکان ایجاد اشتباه و تخلف در این مرحله بسیار زیاد است. درصورت ایجاد تخلف در فرآیند‌های گمرکی، فرد متخلف تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و محکوم می‌گردد. به همین دلیل بهتر است برای جلوگیری از بروز اشتباه و تخلف نسبت به چیستی تخلفات گمرکی آشنایی داشته باشید.
چرا تخلفات گمرکی رخ می‌دهد؟
با توجه به قوانین سفت و سخت موجود در گمرک، بسیاری از افراد در جهت دور زدن این قوانین اقدام می‌کنند. این موضوع سبب می‌شود تا تخلفات گمرکی بیشتر و بیشتر شود. در واقع تمامی اقداماتی که منجر به نقض قوانین گمرکی شود، در دسته تخلفات گمرکی قرار می‌گیرد. مسئولیت بررسی تخلفات گمرکی با مراجع رسیدگی به مشکلات گمرکی می‌باشد و زمان بررسی این تخلفات بین هشت ماه تا یک سال پس از تخلف است و افراد می‌توانند در این زمان نسبت به تسویه حساب با متضرر اقدام کنند. تخلف‌های گمرکی در دسته بندی‌های متعددی قرار می‌گیرند که از مهم‌ترین تخلفات گمرکی می‌توان به اثبات قاچاق کالا و کم اظهاری اشاره کرد. در ادامه تمامی تخلفات گمرکی را معرفی می‌کنیم.
انواع تخلفات گمرکی
به طور کلی تخلفات گمرکی به دو دسته تخلفات عام و تخلفات خاص تقسیم بندی می‌شود. هر یک از این دو دسته بندی مجموعه‌ای از تخلفات را شامل می‌شوند که با انجام آن‌ها، متخلف تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.
تخلفات خاص دسته‌ای از تخلفات است که دولت و مردم از این تخلف متضرر گردند. این تخلف تماما مادی بوده و می‌تواند با عدم پرداخت تعرفه‌ها، مالیات‌‌ها و عوارض ایجاد گردد. این مدل تخلف زیان فراوانی را به دولت و کشور متحمل می‌کند که این موضوع بسیار حائز اهمیت است.
تخلفات عام دسته‌ای از تخلفات است که مالی نبوده و بیشتر به زیر پا گذاشتن قوانین گمرک مربوط می‌شوند. از مهم‌ترین تخلفات عام می‌توان به عدم پرکردن اظهارنامه، اعلام وزن غلط بار و … اشاره کرد.
به طور کلی از مهم‌ترین تخلفات گمرکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- عدم اظهار
این تخلف زمانی رخ می‌دهد که برای محموله وارد شده به گمرک اظهارنامه غلط و خلاف واقعیت پر شود. این موضوع سبب می‌شود تا نظارت و کارشناسی محصولات گمرکی دچار اشتباه شود که این موضوع یکی از اصلی‌ترین تخلفات گمرکی است.
- اقدام عملی
این تخلف زمانی رخ می‌دهد که بدون دریافت مجوزهای لازم کالای بخشوده شده یا ترخیص شده از گمرک در گمرک کشف گردد.
- اشتباه زدن مبداء
این تخلف که موجب ضرر سنگین دولت از تجارت می‌گردد زمانی اتفاق می‌افتد که بازرگان برای بهره مندی از معافیت و تخفیف گمرکی مبداء محموله را اشتباه اعلام کند.